چالش ها و فرصت های توسعه مناطق آزاد تجاری در ایران
وبی کارت: به گزارش وبی کارت، کارشناس مناطق آزاد تجاری اظهار داشت: مناطق آزاد تجاری ایران با وجود پتانسیل بالا، به علت چالش های زیرساختی و سیاستهای ناپایدار نتوانسته اند به اهداف خود دست یابند و احتیاج به اصلاحات اساسی دارند.
کمال ابراهیمی کاوری کارشناس مناطق آزاد تجاری در یادداشت اختصاصی برای خبرگزاری مهر در مورد فرصت ها و چالش های توسعه مناطق آزاد تجاری در ایران نوشت: مناطق آزاد تجاری در سراسر دنیا بعنوان ابزاری کلیدی برای تقویت رشد اقتصادی، جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تسهیل تجارت بین المللی شناخته می شوند. با این وجود، تجربه ایران در توسعه این مناطق نشان داده است که خیلی از آنها نتوانسته اند به اهداف اولیه خود دست یابند. در حالیکه کشورهای موفق از این مناطق بعنوان مراکزی برای نوآوری، تولید صادرات محور و زنجیره های تأمین جهانی بهره برده اند، مناطق آزاد ایران به طور عمده به دروازه های وارداتی تبدیل گشته اند که تاثیر قابل توجهی بر رشد صنعتی و اقتصادی نداشته اند.
یکی از چالش های اساسی در توسعه مناطق آزاد ایران، نبود یک چارچوب سیاستی پایدار و هماهنگ است. تغییرات مکرر در قوانین، عدم شفافیت در سیاستهای اقتصادی و عدم انطباق مقررات این مناطق با استانداردهای بین المللی، سبب ایجاد فضایی پر ریسک برای سرمایه گذاران شده است. از طرفی، موانع بوروکراتیک و پیچیدگی های اداری، فرایند سرمایه گذاری را دشوار کرده و از جذابیت این مناطق برای شرکتهای خارجی کاسته است (Zeng، 2019).
علاوه بر مسایل قانونی، چالش های زیرساختی هم یکی از موانع مهم در بهره وری این مناطق بحساب می آید. توسعه ناکافی شبکه های حمل و نقل، نبود دسترسی مناسب به بنادر و فرودگاه های بین المللی و ضعف در زیرساخت های دیجیتال، باعث افزایش هزینه های لجستیکی شده و رقابت پذیری این مناطق را کاهش داده است. در حالیکه خیلی از مناطق آزاد موفق در جهان، به سرمایه گذاری در فناوری های هوشمند، لجستیک پیشرفته و زیرساخت های دیجیتال روی آورده اند، مناطق آزاد ایران همچنان از این روند عقب مانده اند (Farole & Akinci، 2011).
با این حال، فرصت هایی هم برای بازبینی در راهبردهای توسعه ای این مناطق وجود دارد. یکی از مهم ترین اقدامات در این حوزه، حرکت از مدل سنتی مبتنی بر معافیت های مالیاتی بسمت توسعه یک اکوسیستم نوآورانه است که در آن شرکتهای فناور، استارت آپ ها و صنایع پیشرفته بتوانند فعالیت کنند. ایجاد مناطق ویژه برای صنایع دانش بنیان، توسعه مراکز پژوهش و توسعه و تقویت همکاریهای بین المللی، می تواند نقش این مناطق را در زنجیره های تأمین جهانی پررنگ تر کند. بعنوان مثال، مدلهای موفقی مانند مناطق آزاد سنگاپور و دوبی، نشان داده اند که تمرکز بر فناوری های پیشرفته و پیوند با اقتصاد جهانی، می تواند مزیت های رقابتی پایدارتری نسبت به مدلهای سنتی ایجاد نماید (World Bank، 2020).
یکی دیگر از راهکارهای کلیدی برای بهبود عملکرد مناطق آزاد در ایران، اصلاح نظام حکمرانی و ایجاد یک چارچوب سیاستی پایدار می باشد. ایجاد نهادهای مستقل برای مدیریت این مناطق، کاهش وابستگی به سیاستهای کلان دولتی و تدوین مقرراتی که با استانداردهای جهانی همخوانی داشته باشد، می تواند فضای سرمایه گذاری را شفاف تر کرده و اعتماد سرمایه گذاران داخلی و خارجی را افزایش دهد. همچنین، انعقاد توافق نامه های تجاری با شرکای بین المللی و پیوستن به زنجیره های تأمین جهانی، می تواند نقش این مناطق را در اقتصاد کشور تقویت کند (UNCTAD، 2021).
در مجموع، مناطق آزاد تجاری ایران برای دستیابی به موفقیت نیازمند یک تحول اساسی در سیاست گذاری، توسعه زیرساخت ها و اصلاح نگاههای مدیریتی هستند. بدون این تغییرات بنیادین، این مناطق همچنان بعنوان پایگاه های وارداتی باقی خواهند ماند و فرصت های بالقوه برای رشد صنعتی و اقتصادی از دست خواهند رفت. آینده مناطق آزاد ایران، در گرو پذیرش مدلهای نوین توسعه ای و حرکت بسمت یک اقتصاد رقابتی و متصل به زنجیره های جهانی است.
منبع: webycard.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب