بررسی تجربیات موفق و ناموفق سدسازی-۲
شكست صنعت سدسازی آمریكا
به گزارش وبی كارت بررسی ها نشان داده است چون آمریكا ساخت سدها را با هدف تولید انرژی انجام نداده است، صنعت سدسازی در این كشور شكست خورده است.
به گزارش وبی كارت به نقل از مهر، طی گزارشی با عنوان «سدهای آمریكا در آستانه ۷۰ سالگی / نیاز ۷۰ میلیارد دلاری برای بهسازی» به بررسی وضعیت سدسازی در كشور آمریكا پرداختیم؛ در ادامه بررسی تجربیات موفق و غیر موفق در صنعت سدسازی، اوضاع این صنعت زیرساختی در سوئیس را زیر ذره بین بردیم. سدسازی در كشور سوئیس بر پایه مفهوم انرژی شكل گرفته است.
طبق بررسی های انجام شده به صورت كلی نزدیك به ۶۰ درصد انرژی در این كشور از هیدروپاور تأمین می شود. سدهای این كشور اغلب بین ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۰ میلادی ساخته و تكمیل شده اند. برخلاف آمریكا كه تنها ۳ درصد از سدهایش صرفاً برای هیدروپاور ساخته شده اند این كشور تمام سدهایش را برای این منظور ساخته است.
تفاوت سدهای سوئیس و آمریكا
حامد محرمی، كارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر، در اینباره اظهار داشت: با وجود اینكه سدهای سوئیس تعداد زیاد و ارتفاع بیشتری نسبت به سدهای ایالات متحده آمریكا دارند، اما این سدها هیچكدام مخزنی با حجم بیشتر از ۴۰۰ میلیون مترمكعب ندارند.
وی افزود: اغلب سدهای كشور سوئیس حجم مخزن كمتر از ۱۰۰ میلیون مترمكعب دارند. این مورد از دو جهت مهم می باشد. سدهای با حجم مخزن كمتر طبیعتاً تأثیری كمتری در هیدرولیك جریان طبیعی رودخانه دارد. برای درك این مورد باید گفت سد ولگوگراد كشور روسیه با تاثیر بر هیدرولیك طبیعی رودخانه ولگا سبب كاهش صدمه جدی به زیستگاه ماهی ها شد تا آنجا كه میزان ماهی برداشتی از این سد از ۳۰۰ هزار تن در سال به ۱۰ درصد این مقدار رسید. از طرفی به جهت حجم كم مخزن سطح مخازن هم بسیار پایین است. این مورد سبب كاهش تبخیر و كاهش روند افزایش دمای آب در این سدها می شود. افزایش دما آب توسط مخازن سبب كاهش اكسیژن محلول و كاهش كیفیت آب می شود. در واقع آنچه گفته شد ملزومات ساخت سدهای هیدرپاور با عملكرد مناسب می باشد.
سدهای سوئیس نقشی در مهار سیلاب ها ندارند
محرمی با اشاره به اینكه سدهای كشور سوئیس نقشی به مانند سدهای آمریكا در كاهش سیلاب ندارند، تصریح كرد: در عوض این كشور توانسته تا حد زیادی مشكلات ناشی از سیل را با عوامل غیرسازه ای جبران و مهار نماید. بدین جهت با وجود رودخانه های مختلف كمتر خبر سیلاب در این كشور به گوش می رسد.
به گفته این كارشناس حوزه آب در واقع می توان به شكل دقیق تر عنوان نمود این مورد یعنی دفع خطر سیلاب با سدها در این كشور مانند آمریكا مطرح نبوده است و خب این مورد یعنی ساخت سد جهت مهار سیلاب پارامترهای ارزیابی بسیار پیچیده تر و دشوارتری را شامل می شود.
هزینه كلان ساخت سدهای هیدروپاور
وی با تاكید براینكه نمی توان از عملكرد سدها در كاهش خطرات سیلاب ها صحبت نكرد، خاطرنشان كرد: در واقع بعضی از سدها به جهت كنترل سیلاب كاملاً اقتصادی و توجیه شده هستند. برای مثال با وجود انتقادهای مطرح شده به صنعت سدسازی در كشور چین این كشور برای فرار از سیلاب های وحشتناك مبادرت به سدسازی به منظور كنترل سیلاب می كند و تجربه رودخانه زرد و یانگ تسه هم توجیه راه اندازی این گونه سدها را نشان داده است. در هر حال تحلیل سدسازی جهت كنترل سیلاب پارامترهای بسیار پیچیده ای دارد و باید این مورد در مورد سدهای آمریكا عنوان شود.
این كارشناس حوزه آب اضافه كرد: اغلب هزینه نسبتاً بالای ساخت سدهای هیدروپاور هم تفاوت عمده این گونه از سدها با دیگر سدها است. توجه به این نكته ضروریست كه سدهای هیدروپاور اغلب محدودیت بیشتری در تعیین ساختگاه دارند. اغلب طول تاج بیشتری دارند. ارتفاع در این سدها فاكتور مهمی است و باید گفت ارتفاع سد سبب افزایش تصاعدی هزینه های ساخت این سدها است. اما با این وجود به شكل اثبات شده توجیه اقتصادی این سدها بسیار بیشتر از این هزینه هاست. تا جایی كه در كشور سوئیس با وجود اشباع سدسازی هیدروپاور پروژه های افزایش ارتفاع سدهای هیدروپاور حالا مدنظر كمیته سدسازی در این كشور است.
سوئیس و انرژی ارزان و پایدار
به گزارش وبی كارت به نقل از مهر، در مورد نتیجه كارشناسان كشورهای گفته شده نظرات مبسوطی در این خصوص دارند كه به شكل تقریبی و خلاصه گفته شد. اما قریب به اتفاق كارشناسان آمریكا نسبت به بازبینی روند و بهبود فرآیندها و پروتكل ها اتفاق نظر دارند. اما در نقطه مقابل كشور سوئیس با حداقل تقابل با پارامترهای اجتماعی و محیط زیستی از نعمت انرژی ارزان و پایدار سدها برخوردار شده است.
آنچه بیشتر اهمیت سدها را نشان داده است افزایش مصرف انرژی طی دهه های گذشته است. افزایش مصرف انرژی در آمریكا سبب افزایش بیشتر از پیش مصرف سوخت های فسیلی جهت تأمین انرژی شده است. از آنجائیكه توسعه سدها در ایالات متحده آمریكا به صورت كلی برای تولید انرژی در نظر گرفته نشده است بیشتر از پیش شكست سیاست سدسازی در این كشور را نشان داده است. حالا آنچه اهمیت دارد ارزش انرژی است. هم اكنون ارزش انرژی از آب بیشتر به نظر می آید.
افزایش قیمت سوخت های فسیلی طی ۴۰ سال / تجربه خوب ژاپن در ساخت سدهای هیدروپاور
دلایل متفاوتی برای اهمیت یافتن انرژی می توان ذكر كرد. از افزایش هزینه های تصاعدی سوخت های فسیلی طی ۴۰ سال قبل تا كاهش انرژی مصرفی لازم جهت شیرین سازی آب و همین طور افزایش مصرف انرژی به شكل عمومی را می توان بر این مورد افزود. (شكل ۲. تصویر مصرف انرژی برپایه منابع مختلف انرژی)
تجربه موفق دیگر سدسازی برپایه هیدروپاور كشور ژاپن است؛ كشوری كه حدود ۵ برابر كشور ما ظرفیت نصب شده هیدروپاور دارد. حال آنكه بزرگترین سد از نظر مخزن در این كشور تنها ۶۶۰ میلیون مترمكعب ظرفیت دارد. توسعه انرژی پایه سدسازی سبب كاهش و حتی حذف تبعات محیط زیستی و اجتماعی سدها می شود.
كاهش هزینه شیرین سازی آب
نكته بسیار مهم در تغییر سیاست سدسازی از مهار و ذخیره كرد آب به استحصال انرژی را همان گونه كه عنوان شد می توان افزایش ارزش انرژی دانست. زمان طرح سدهای آمریكا هزینه شیرین سازی هر مترمكعب آب نزدیك به ۳.۵ دلار بود. اما این مقدار به حدود ۰.۵ دلار برای هر مترمكعب رسیده است. از آنجائیكه هزینه اصلی در شیرین سازی مربوط به مصرف انرژی است با كاهش مصرف انرژی در فرآیندهای شیرین سازی طی دهه های گذشته هزینه شیرین سازی به مراتب كاهش یافته است. از طرفی پیشبینی می شود طی دهه های آینده بر قیمت انرژی افزوده شده و در مقابل هزینه شیرین سازی آب و انرژی مصرفی برای شیرین سازی به مراتب كاهش پیدا كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب